Jeśli chodzi o ubezpieczalnie w Polsce Ludowej, istniały już one w państwie przed II wojną światową. Ich funkcjonowanie rozpoczęło się na dobre w maju w roku 1945, zgodnie z Manifestem Lipcowym Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Rok później zostało powołane także sądownictwo ubezpieczeń społecznych, a w roku 1986 – Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.
Zmiany w opłacaniu składek ubezpieczeniowych
W roku 1945 składki zaczęły być opłacane przez pracodawców, a nie, jak to było wcześniej, przez pracowników. Co więcej, ubezpieczenia społeczne miały obejmować ogół pracowników, a nie tylko najwyżej zarabiających pracowników umysłowych czy funkcjonariuszy państwowych. W roku 1946 ubezpieczeniem wypadkowym objęto rolników, a w latach 1947-1948 otrzymali ubezpieczenie chorobowe. Wprowadzono także sporo różnych zasiłków rodzinnych oraz zasiłek połogowy wynoszący 100% zarobku. Takie działania miały na celu pozyskanie jak największej liczby robotników przez komunistów, którzy rządzili państwem.
„Zerowe” bezrobocie
W roku 1949 włączono finansowanie ubezpieczenia społecznego do planu gospodarczego państwa oraz zlikwidowano Fundusz Pracy. Zgromadzone środki miały być wykorzystywane na przeszkolenie zawodowe dla robotników, w związku z tym, że w PRL bezrobocie nie zostało w ogóle przewidziane.
Ubezpieczenia emerytalne i rentowe
W 1949 dokonano podwyżki świadczeń emerytalnych, uzależniając je od wysokości ostatniego zarobku, a cztery lata później emerytury zaczęto wypłacać również rolnikom. Wprowadzono wiek emerytalny oraz wymóg przepracowania 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet. Kolejną reformę wprowadzono w roku 1958, wprowadzając zawieszalność emerytur i rent w przypadku podjęcia przez obywatela pracy zawodowej (jeśli zarobek miałby przekraczać kwotę płacy minimalnej). Ponadto, podwyższono świadczenia emerytalne i rentowe, a także włączono minimalną wysokość emerytur i rent. Wszystkie działania miały na celu motywowanie pracowników do przechodzenia na emeryturę, co powodowało zwalnianie miejsc pracy dla nowych osób.
Renty wdowie
Czasy PRL to także moment wprowadzenia zasiłków dla wdów w przypadku śmierci żywiciela. Później, w roku 1968 obniżono wiek wdów starających się o renty: z 55 lat do 50. Co więcej, mogły one pobierać rentę przez okres dwóch lat, w tym samym czasie podejmując naukę przysposobienia do danego zawodu (bez względu na wiek czy stan zdrowia).
Ubezpieczenia społeczne w liczbach
Pod koniec lat 80 osób nieobjętych ubezpieczeniem społecznym było tylko 0,3% ludności, czyli około 10 mln na 35,41 mln osób.
