Czy są ubezpieczenia? To rodzaj umowy społecznej, w której na zasadzie wyceny ryzyka uczestnicy społeczności uiszczają określone kwoty, by w określonych sytuacjach (najczęściej losowych) poszkodowany uczestnik otrzymał potrzebne wsparcie, umożliwiające mu przetrwanie trudnego czasu. Co ciekawe, pierwsze ubezpieczenia społeczne datuje się już na rok 2000 przed naszą erą, a ich cel nie był daleki od współczesnego, chociaż wypłata odszkodowania bywała w naturze. Co ubezpieczano w dawnych czasach?
Handel, transport i rzemiosło – pierwsze ubezpieczenia od poniesionych strat
Dziś mówi się, że zdrowie zależy od zasobów społecznych, dawniej bez odpowiednich zasobów nie było w ogóle życia. Pierwsze ubezpieczenia nie dotyczyły więc zdrowia i życia, lecz możliwości zarobkowania.
Wielbłądy, osły i morskie podróże
Pierwsze ubezpieczenia były stanowczo związane z handlem i podróżami handlowymi. Wymiana towarowa była przecież czynnikiem rozwoju całych cywilizacji. ówczesne środki transportu były więc niezwykle cenne, a ich utrata oznaczała krach nie tylko dla pojedynczej osoby, ale wręcz całej ekspedycji. Podróże indywidualne, ze względu na niebezpieczeństwo w ogóle nie miały miejsca.
Już 2000 tys lat przed naszą erą ubezpieczenie obejmowało utratę … wielbłąda, idącego w karawanie. Wspólna składka pozostałych uczestników umożliwiała zakup kolejnego wielbłąda.
W Palestynie z kolei utrata osła jucznego skutkowała dokooptowania do stada kolejnego osła.
Pierwsze handlowo-transportowe ubezpieczenia dotyczyły oczywiście podróży morskich, gdzie ubezpieczano, podobne, jak dziś, utratę towaru ( np. w czasie sztormu, napaści piratów) lub wręcz całych statków z towarem.
Skąd pochodzi słowo „polisa”?
Nowożytne ubezpieczenia mają swoje źródło we Włoszech, w kolebce transportu morskiego. Już w XIV wieku morskie podróże handlowe finansowane były na zasadzie pożyczek, w których umowa ubezpieczenia nazwana została polizza (polisa), a w procesie dużych transakcji uczestniczyli pośrednicy (maklerzy i brokerzy).
Pierwsza korporacja ubezpieczeniowa
Wraz z rozwojem handlu, pierwsza korporacja handlowa powstała tam, gdzie przesunęło się centrum handlu morskiego, a mianowicie do Anglii – do dziś działa Towarzystwo Ubezpieczeniowe LLoyd’s.
Polskie ubezpieczenia na życie
W Polsce pierwsze ubezpieczenia datują się na już na XV wiek i obejmowały one ubezpieczenia na życie, wypłacane rodzinom przez bractwa górnicze na skutek utraty życia lub zdrowia (kalectwa) jedynego żywiciela rodziny z powodu wypadków w kopalni.
Z kolei na Żuławach związki groblowe zbierały składki na wzmacnianie grobli (ochrona przed zalewami chroniła całe wsie). Podobne ubezpieczenia obowiązywały w wieku XVIII, a dotyczyły one zabezpieczeń przeciwpożarowych, z czasem również odszkodowań z tytułu poniesionych strat.
W okresie międzywojennym powstała najstarsza dziś ubezpieczalnia- Powszechny Zakład Ubezpieczeń Wzajemnych, dziś znany jako Powszechny Zakład Ubezpieczeń. Do 1990 roku PZU oraz Warta (ubezpieczenia majątkowe) były jedynymi ubezpieczycielami w Polsce. Dopiero po tym czasie do Polski wkroczyły zagraniczne firmy ubezpieczeniowe.
